informacje praktyczne

Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, informacje praktyczne  

(na grudzień 2016).

Tekst: Paweł Krzyk

Informacje ogólne:

Demokratyczna Republika Wysp Świętego Tomasza i Książęcej – jest samodzielnym państwem w afrykańskiej Zatoce Gwinejskiej, na północ od równika, składającym się z pięciu wysp, z których trzy są zamieszkane. W jego skład wchodzą dwie główne wyspy, od których wzięła się nazwa kraju, a które leżą od siebie w odległości około 150 km. Są to Wyspa Świętego Tomasza – 859 km² i Wyspa Książęca – 142 km². Ponadto do tej niewielkiej republiki należą także małe wysepki Pedras, Tinhosas i Ilhéu das Rolas (leżąca na równiku).

Mieszkańców to państwo posiada niecałe 172 tysiące i powierzchnię 1001 km² (0,3% naszego kraju).

Różnica czasowa: minus jedna godzina (czas londyński), Wyspy leżą w strefie czasowej przesuniętej w stosunku do Polski o godzinę do tyłu i nie stosują czasu letniego, tzn. gdy w Polsce jest 12.00, tutaj będzie dopiero 11.00. Równikowe położenie powoduje, że dzień trwa prawie zawsze około 13 godzin, a dokładnie od 5:10 do 18:00.

 

Kiedy jechać?  Występuje w tym kraju klimat równikowy. Gorąco i wilgotno jest przez cały rok. Przez cały rok może być pochmurno  i może padać. Jestem w porze suchej a już dwa razy mnie zmoczyło… (bez … „jaj” tylko trochę).

Kumulacja opadów deszczu przypada od października do listopada oraz od lutego do maja. W okresach tych pada często, ale deszcze są na przemian ze słoneczną pogodą.

Średnia temperatura przez cały rok oscyluje w okolicach plus 26°C.

Gdy chcesz zdobywać góry, najlepszą porą wydaje się okres od czerwca do sierpnia.
Jeżeli natomiast  góry Cię nie interesują, sądzę że każda pora roku jest dobra do zwiedzania wysp.

 

Wiza: od Polaków i członków Unii Europejskiej obecnie nie jest wymagana na pobyty turystyczne do 14 dni. Super, zmieniło się- wcześniej (jeszcze 3 lata temu) było normalne wizowanie. Powyższe dotyczy też obywateli innych państw, którzy posiadają dokument paszportowy ważny min. 3 miesiące oraz ważną wizę Schengen lub Stanów Zjednoczonych.

Każdorazowo przy wjeździe na terytorium Wysp służby graniczne mogą żądać: żółtej książeczki ze szczepieniem przeciwko żółtej febrze, okazania biletu powrotnego, środków na utrzymanie, rezerwacji hotelu.

 

Polska ambasada na Wyspach Św. Tomasza i Książęcej:

Polska nie posiada przedstawicielstwa dyplomatycznego na wyspach, podlegają one pod Ambasadę w Luandzie (Angola) – tel. dyżurny: +244 934 112 212.

 

Język urzędowy: portugalski. Po angielsku często kogoś znajdywałem (najczęściej imigranci zarobkowi z Capo Verde).

 

Waluta: dobra (STD). Wymieniałem u „koników” w Sao Tome przy bazarze po kursie 1 EUR= 25.000 do 25.100 STD. Kurs bankowy wynosił 1 EUR= 24.500 STD. EUR był korzystniejszy. Kartą nie płaciłem ale widziałem wiele bankomatów i czytników kart kredytowych (ale nie mogę nic więcej potwierdzić- nie korzystałem).

 

Internet i telefony, prąd, wtyczki: Internet jest dostępny w kafejkach internetowych i w  hotelach / większych miejscach publicznych. Telefony GSM nasze nie działają. Prąd i wtyczki takie jak w Polsce.

 

Ceny: towary i usługi : generalnie niezbyt wysokie, podobne do polskich (europejskich- to prawie jak Portugalia).

 

Jak dojechać?

Najwygodniej samolotem: z Portugalii, Gabonu, Angoli lub Capo Verde. Z Europy przeloty do jedynego międzynarodowego potu lotniczego TMS (Sao Tome)  oferują tylko TAP Portugal  i STP Airways (tańsze). Przelot z Libreville (Gabon) oferują linie Ceiba Intercontinental. Ta sama firma ma połączenie z Malabo (Gwinea Równikowa). TAAG (linie Angoli) lata do Sao Tome z Luandy w Angoli oraz z Praia na Wyspach Zielonego Przylądka (Capo Verde). Ceny biletów lotniczych stanowią największy koszt wyprawy, więc warto poświęcić czas na znalezienie najlepszej finansowo (i organizacyjnie) oferty. Nie piszę szczegółowo, gdyż ceny ciągle się zmieniają i te informacje także byłyby zmienne i w sumie niewiele warte. Musisz wiedzieć, że część połączeń jest możliwa do wykupienia tylko będąc na miejscu… (nie ma ich w wyszukiwarkach, np. loty krajowe STP).

Można także droga morską.

Raz na kilka dni pływają statki z Libreville stolicy Gabonu do Sao Tome. Ale to frachtowce… (ok. 100 EUR).

 

Bezpieczeństwo: Kraj bardzo bezpieczny i atrakcyjny turystycznie. Przy wjeździe należy okazać dowód szczepienia przeciw żółtej febrze (żółta książeczka).

Oficjalnie MSZ ostrzega:  jak wszędzie w tropikach, zalecana jest ostrożność, jeśli chodzi o spożywanie żywności (należy unikać barów i restauracji o wątpliwym stanie higieny, a owoce i warzywa starannie myć przed jedzeniem). Pić należy wyłącznie napoje butelkowane lub puszkowane albo sporządzane z wody przegotowanej. Państwowa służba zdrowia jest na niskim poziomie. Zadowalający poziom reprezentują kliniki prywatne. Minimalna cena wizyty prywatnej u lekarza wynosi 20 USD.

Czyli… standard afrykański!

W praktyce moim zdaniem to oznacza:  występuje duże zagrożenie sanitarno-epidemiologiczne, cholerą, tyfusem, żółtą febrą, wirusowym zapaleniem opon mózgowych, AIDS i chorobami tropikalnymi. Duże zagrożenie malarią, w związku z czym przy krótkich pobytach zalecane są środki prewencyjne. O profilaktyce antymalarycznej piszę pod malaria.

Nie pij wody nieprzegotowanej (nawet mycie zębów). Owoce myjemy i obieramy własnoręcznie, a potrawy najlepiej jeść tylko gotowane, pieczone lub smażone. Mleko, świeże soki, surowe warzywa…, najlepiej zapomnij, że istnieją!!! Nie brodź i nie kąp się w zbiornikach ze stojącą wodą (ślepota rzeczna… „fuj”…). Nie daj Boże! Widziałem podczas tej wyprawy zdjęcia na ramionach polskiego księdza, który chyba miał ten problem (nie jestem fachowcem). Wyglądało to jak jakąś mini żmija wijąca się pod skórą… a potem znikająca na jakiś czas. A ja… sobie pomyślałem a jak następnym razem ujawni się mu w pobliżu „pompki”…?

Za to nie ma problemów z fotografowaniem, choć elegancko jest … zapytać człowieka najpierw o zgodę.

 

Transport i informacje turystyczne: na granicy lotniczej na Sao Tome istnieje słaba informacja turystyczna. Miała mapkę Principe i podstawowe informacje turystyczne. Na Sao Tome nie ma autobusów i … większych środków lokomocji. Najbardziej popularne są taksówki motocyklowe, samochodowe oraz mini busy . Podobnie jest na Wyspie Książęcej, z tym że tutaj korzystałem tylko z motocyklowych. Fajnie się jedzie z plecakiem na motocyklu- czasem taksówkarz bierze plecak przed siebie na bak- kierownicę…

Ruch prawostronny. Czyli jak Ci nie pasuje motocykl to sobie… idziesz pieszo. Może jakiś traktor, czy życzliwy kierowca samochodu osobowego- podrzuci Cię kawałek…

Na mojej całej trasie jeździłem: taksówkami samochodowymi, taksówkami motocyklowymi oraz mini busami (tzw. colectivo). Niżej podaję szczegóły (ceny w STD, jedna złotówka to około 6.200 STD):

–lotnisko TMS- hotel w Sao Tome: taksówka za 10 EUR (nie miałem wymiany a była noc).  Cena żółtej taksówki zbiorczej i colectivo z ulicy przed lotniskiem wynosi 20.000 STD, czyli 0,8 EUR.

– Sao Tome- Neves: colectivo, czas 50 minut, 20.000 STD/ jedna strona.

– Sao Tome- Mont Café przez Trinidade: colectovo, 35 minut , 25.000 STD/ jedna strona.

– Trynidade- Sao Tome: taksówka zbiorcza; 15  minut, 10.000 STD

– Sao Tome- Porto Alegre: colectivo, 60 minut, 50.000 STD/ jedna strona.

– Wyspa Książęca:, lotnisko- Santo Antonio: taksówka motocyklowa, 10 minut, 50.000 STD. Z powrotem za 30.000 STD

– Wyspa Książęca, wycieczka objazd wyspy (patrz relacja): taksówka motocyklową przez 6,5 godziny za 320.000 STD (niecałe 13 EUR).

–Przeloty lotnicze pomiędzy Sao Tome i Principe: (powrotny) liniami STP Airways, za 236 EUR, zakupiony na miejscu w biurze STP w Sao Tome. Można to samo odbyć promem: płynie 10 godzin za cenę ok. 25 EUR w jedną stronę. Wiem że z Santo Antonio na Principe wypływał o 18.00.

 

Hotele:

Sao Tome: spałem w Residencial Nossa Sebhora da Conceica, Quartos Climatizados C/ Casa de Banho Privativa. Mail:rnsc@cstom.net. Niezły hotelik w centrum przy bazarze- wart polecenia. Cena 30 EUR/2-kę, bez śniadania.

Primcipe: spałem w Pensao Residencial Arca de Noe, Sao Antonio, najtańszy za 30,3 EUR/2-kę ze słabym śniadaniem. Wart polecenia.

 

Przewodniki: nie szukałem, wystarczyły mi informacje z Internetu, oraz uzyskane na miejscu.

 

Atrakcje turystyczne:

Zwiedzenie stolicy każdej z wysp, oraz objazd wyspy (patrz relacje).

 

Inne opłaty: pobierają opłatę lotniskową przy wyjeździe w wysokości: 21 USD. Może być zamiennie 20 EUR lub 500.000 STD.