Cypr. Akrotiri i Dhekelia (Zjednoczone Królestwo)
Akrotiri i Dhekelia, relacja z podróży.
Tekst i zdjęcia: Paweł Krzyk
Na wyspę Cypr przyleciałem na przełomie roku 2014/2015. To dziwne miejsce, w którym na jednej niezbyt wielkiej wyspie znajdują się aż cztery samodzielne, niezależne od siebie państwa/terytoria. Są to: Republika Cypru, Turecka Republika Cypru, ONZ- ka Strefa Buforowa na Cyprze oraz Akrotiri i Dhekelia.
Akrotiri i Dhekelia, są dwoma obszarami na wyspie Cypr, które są suwerennymi strefami zamorskimi Wielkiej Brytanii. Posiadają powierzchnię 254 km2,co stanowi 3% powierzchni wyspy. Zamieszkuje je ok. 15 tysięcy Brytyjczyków i Cypryjczyków (wojskowych i obsługi cywilnej). Przez teren baz można przejechać po wyznaczonych drogach. Do samej części wojskowej (40% terenu, w tym lotnisko) obowiązuje zakaz wstępu, a wszędzie zakaz fotografowania. Stolicą jest Episkopi, a jednostką monetarną EURO. Strefy powstały w 1960 r. na mocy traktatu, w wyniku którego Cypr będący kolonią brytyjską, uzyskał niezależność. Wielka Brytania zachowała prawo własności do baz z powodu strategicznego położenia na Cyprze, w pobliżu Kanału Sueskiego i na Bliskim Wschodzie. W wyniku najazdu zbrojnego Turcji na Cypr, w 1974 r., powstała Turecka Republika Cypru Północnego. Nie miało to znaczenia dla statusu baz, a Brytyjczycy nie byli zaangażowani w walkę. Podczas tej wojny przez teren Dhekelia przepuszczono uciekających Greków Cypryjskich, udzielając im pomocy humanitarnej. Turcy zatrzymali się na krawędzi bazy, nie chcąc ryzykować walki z Brytyjczykami. Grecy domagają się zwrotu baz i czynszu, czego nie uznaje Wielka Brytania. Pozostałe tereny (poza częścią wojskową) są zagospodarowywane rolniczo, oraz przeznaczone na część mieszkalną, Znajdują się w rękach prywatnych obywateli brytyjskich i cypryjskich. Niżej zamieściłem mapki obu baz.
Jadąc na wycieczkę z Limassol na wschodni kraniec wyspy, przejeżdżałem w ciągu 2 godzin przez ziemie aż czterech państw/ terytoriów. Wyjechałem z Cypru (greckiego), a potem przejechałem przez prawie środek części wojskowej bazy Dhekelia, następnie jechałem kilka kilometrów drogą po Oenzetowskiej Strefie Buforowej, by wjechać przez oficjalne przejście graniczne do Tureckiej Republiki Cypru Płn. Tam sprawdzono paszporty i ostemplowano wizy na kartce papieru. Niżej pokazuję, zrobione z dalszej odległości, zdjęcie tego drogowego przejścia granicznego, oraz mapkę z podziałem politycznym wyspy.
Przejście do pozostałych relacji z wyspy Cypr:
Turecka Republika Cypru Północnego
Strefa buforowa na Cyprze (ONZ)