Dystrykt Brczko, relacja z podróży

Dystrykt Brćko (Brczko)- relacja z podróży.

Tekst i zdjęcia: Paweł Krzyk

W obecnej długiej podróży po  Europie zwiedzam małe kraje, czy też terytoria zależne, naszego kontynentu. Rozpocząłem od Księstwa Zakonnego Seborga,… a ostatni opis podróży był z Republiki Serbskiej (kliknij). W swojej obecnej części wędrówki po krajach powstałych z podziału dawnej Jugosławii, trafiam do Dystryktu Brćko. Właściwym  by się mogło wydawać pytanie: a cóż to jest (?), z uwagi, na praktycznie… powszechną nieznajomość tej nazwy. Dystrykt Brćko znajduje się w północno-wschodniej części Bośni i Hercegowiny, i formalnie jest jej terytorium zależnym. Utworzono go po 8 marca 2000 roku, z terytorium wchodzącego w skład Republiki Serbskiej. Republika Serbska oraz Dystrykt Brćko, formalnie wchodzące w skład Bośni i Hercegowiny, są faktycznie państwami w państwie. Dystrykt Brćko oficjalnie stanowi część Republiki Serbskiej oraz Federacji Bośni i Hercegowiny, ale władze tych terytoriów nie sprawują nad nim kontroli. Wpływy władz centralnych sprowadzają się wyłącznie do reprezentacji dyplomatycznej, wydawania paszportów i tablic rejestracyjnych pojazdów oraz wymogu używania tylko flagi państwa Bośnia i Hercegowina. Dystrykt Brćko (fonetycznie Brczko) działa jako wolny dystrykt (wolne miasto). Skład ludnościowy to 40% Serbów, 39% Bośniaków oraz 20% Chorwatów. Posiada własny parlament, rząd, na którego czele stoi burmistrz, oraz siły policyjne. Jest terytorium neutralnym i zdemilitaryzowanym, pod kontrolą międzynarodową. Obecnie działalność państwa nadzoruje specjalny wysłannik ONZ,  Roderick  W. Moore z USA. Stali mieszkańcy tego dystryktu nie podlegają obowiązkowi służby wojskowej w armii Bośni i Hercegowiny. Na terenie dystryktu działają dwie różne poczty, zarówno Republiki Serbskiej, jak i Bośni i Hercegowiny. Dystrykt Brćko posiada 494 km² , oraz 80 tysięcy mieszkańców, z czego 45 tysięcy zamieszkuje w stolicy, również noszącej nazwę Brćko. Powierzchnia dość duża w porównaniu do innych małych państw typu Monako czy Lichtenstein. Przyjechałem do Brćko autobusem z Banja Luki, stolicy Republiki Serbskiej (11 EUR, 4,5 godziny jazdy, 172 km). Po wyjeżdzie z Banja Luki jechałem terenem pagórkowatym typu… nasze Podbeskidzie. Potem teren zrobił się równinny, z małymi polami,  licznymi domostwami i wsiami. Było też kilka większych miejscowości ze stacjami autobusowymi. Z dworca autobusowego w Brćko, prawie poza miastem, jadę taksówką (3EUR) do Hotelu Vila Cicibela (28 EUR). Ładny budynek z bardzo dobrymi warunkami zakwaterowania, i restauracją, nad brzegiem rzeki Sawy. Na zdjęciach hotel oraz widok z jego tarasu, na brzeg rzeki, i przystań statków rzecznych.

Wychodzę na spacer po mieście. Uprzedzając opis… na zwiedzenie wystarczy pół dnia. Miasto posiada liczne kontrasty, od luksusowego szklano- aluminiowego centrum, po budynki, w stanie jak na zdjęciu, wykonanym tuż obok mojego hotelu.

Centrum miasta jest niewielkie. Idąc główną ulicą po ok.300 metrach, widzę tablicę informująca o drogowej granicy państwa. Przed wjazdem na stalowy most na rzece Sawie, kontrolowane są samochody, przekraczające granicę Dystryktu Brćko z Chorwacją.

Skręcam w lewo wzdłuż nabrzeża Sawy. Dochodzę do ujścia niewielkiej rzeki Brka do Sawy. Mijam nowy meczet i za stalowym mostem żółty budynek uniwersytecki. Zauważam że ten trójkątny budynek, jest na rysunkach typu pamiątkowego.

Zagłębiam się w spokojne uliczki przy rzece z domami mieszkalnymi. Budynki znajdują się w różnym stanie technicznym. Wiele nowych oraz dopiero w budowie, ale zobaczyłem i taki, który sądząc po punktowych uszkodzeniach elewacji, był (może się mylę)… ostrzelany z broni maszynowej.

Zawracam i spaceruje po ulicach centrum. Występują kontrasty typu ładny budynek banku i budynek, patrz na zdjęciu. W centrum znajduje się również część ulic wyłączona z ruchu, deptaki z barami i kawiarenkami ulicznymi. Niestety dzisiaj pustymi gdyż dzisiejsza niedziela jest swiętem religijnym, w serbskim ortodoksyjnym kościele prawosławnym, i prawie wszystko, poza nielicznymi barami i sklepikami, jest pozamykane.

Pomnik widoczny na zdjęciu niżej, znajduje się przed tym kolorowym budynkiem władz rządowych i miejskich.

Nieco na uboczu przy trochę zaniedbanym parku miejskim, zrobiłem to zdjęcie z pomnikiem, a drugie przedstawia, wybudowany przez amerykanów w 2002 roku, budynek szkoły dla chłopców.

Na kolejnych fotografiach znajdują się cerkwie-chramy  serbskiego kościoła prawosławnego.

Zrywa się niewielka wiosenna burza z piorunami. Wracam do hotelu z … 2 litrowym piwem, zakupionym za 1,2 EUR. Na załączonej mapce pokazuję trasę pomiędzy Banja Luką i Brćko.

Robię te notatki i je publikuję. Jutro rankiem wyruszam dalej, znowu autobusem, do… Sarajewa. Następnej relacji szukaj tutaj