Papua Nowa Gwinea / Papua New Guinea

Papuę Nową Gwineę zwiedziłem podczas miesięcznej podróży, wraz z małżonką w 2005 r.
Odbyłem ją z biurem podróży, na trasie od: Aruby, Chile, Wyspy Wielkanocnej, Wysp Polinezji Francuskiej, Wysp Cooka, Australii, do Papui i Nowej Gwinei
Papua Nowa Gwinea była dla nas hitem wyjazdu. Ciekawa kultura, oryginalne zwyczaje
i pamiątki z kłów …, chaty duchów z tam-tamami- głęboko w wilgotnej tropikalnej dżungli. Rzeka Sepik: z wioskami na palach, przyklejonymi do jej brzegów, i półnagimi mieszkańcami. Noclegi w głębi lądu, z tupotem szczurów na blaszanym dachu hoteliku. Papuasi byli ludożercami. Pytaliśmy kiedy zaprzestano tego zwyczaju. Podobno stwierdzono ostatnie przypadki przed II wojna światową. Tutaj podróżnicza  historyjka z trasy. W latach 90-ch 20 wieku stwierdzono w tym kraju nieznana chorobę,
i poproszono świat medyczny o pomoc. Ośrodki badawcze rzuciły się na ten temat (sława- choroba nazwana nazwiskiem odkrywcy?). Okazało się , że jej powodem było zjedzenie surowego mózgu ludzkiego(!!!)
Było też spotkanie z polskim księdzem, w jego parafii bardzo daleko od cywilizacji. Opowiadał, że dotarcie do krańca parafii, zajmuje mu tydzień- pieszo przez dżunglę i łódką.
Niestety wyprawa po powrocie do kraju, skończyła się zachorowaniem żony na malarię.
Uważaj turysto na tę chorobę, bo wielu spośród nas ma z nią kłopoty.
Piszę nieco o niej w zakładce „malaria”.
Załączam kilkadziesiąt starych zdjęć z tej bardzo egzotycznej krainy.

papua-nowa-gwinea_019

Zdjęcie 9 z 16

maka z przetartego drewna- podobna do ziemniaczanej,morze bismarcka,garoka,mont Hagen,sepik,dom duchow,wewak,

Kavieng

              Kavieng jest 16 tysięcznym miastem, stolicą prowincji Nowa Irlandia w Papui- Nowej Gwinei. Leży na północnym krańcu wyspy nazywającej się tak jak prowincja. To dziwna wyspa, jak wąż, długi na 350 i szeroki od 8 do 48 kilometrów. Jest górzysta (Góry Rossel- 2150 m…), gorąca, wilgotna i porośnięta gęstymi lasami równikowymi. Jest częścią Archipelagu Bismarcka i oblewana wodami, od południa Morza Bismarcka, a na północy Oceanem Spokojnym.

Muszę się przyznać, że po zwiedzeniu papuaskiej wyspy głównej, poznaniu niesamowitych miejsc i zwyczajów…, ciągnęło mnie na „WYSPY”, o których mówi się, jako o nie do końca poznanych. Nie udało mi się wjechać na początku covida…

Teraz rozpoczynam długą „szwendaczkę”, gdzie przewiduję sporo kłopotów logistycznych. Już wiem,  że do niektórych miejsc można przez ocean… tylko w niewielkich łodziach(!!!).

Rozpocząłem ociekanie potem w czasie długiego spaceru po Kaviengu, gdzie wszyscy mi się kłaniają, pozdrawiają… , zaciekawieni,

– co też ta biała twarz tam robi?

 Będzie jeszcze sporo okazji pisania o Papuasach, więc na początku o dwóch bardzo popularnych zwyczajach:

– odpluwaniu czerwoną śliną z żucia orzechów betelowych, oraz

– męskiej, plecionej dużej torebce, w której tutejsi przeżuwacze, poza orzechami na zapas, trzymają swoje skarby, jak nie przymierzając specjalnie nasze panie w swoich „przepastnych torebkach”.

Mussau Island, St. Mathias Islands

Wyspy Świętego Macieja (do 2020 r. polska nazwa brzmiała Wyspy Świętego Mateusza; ang. St. Matthias Islands) – grupa około 10 wysp wulkanicznych położonych na północ od Nowej Brytanii, w Archipelagu Bismarcka. Od 1975 roku należą do Papui Nowej Gwinei (Nowa Irlandia). Największą i położoną najbardziej na północ wyspą jest Mussau o powierzchni 414 km². Emirau z nieczynnym obecnie lotniskiem EMI, leży od niej na południowy wschód.

Wyspy zostały odkryte w 1616 roku przez holenderskich żeglarzy…, a w 1699 dotarł do nich brytyjski żeglarz William Dampier, nadając wyspom jako patrona św. Macieja. Na przełomie wieków (do 1914) należały do niemieckiej kolonii- Nowej Gwinei Niemieckiej.

Moja podróż na Wyspę Mussau (patrząc po powrocie) było jednym z moich dziwactw podróżniczych, gdyż popłynąłem przez ocean 4 godziny… łodzią z Kavieng ( a ocean pomimo względnego spokoju może bujać!!!). Byłem szczęśliwy, że… podróż dobiegła kresu.

Tabar Island

Wyspa Tabar należy do Papui Nowej Gwinei i  położona jest ok 25 kilometrów  na wschód od Nowej Irlandii. Wyspa jest pochodzenia wulkanicznego i ma powierzchnię około 110 km² (długości około 20 km i szerokości około 9 km). Najwyższa wysokość sięga 400 m n.p.m.

Ludność zamieszkuje kilka wiosek wzdłuż wybrzeża, a wnętrze wyspy w większości pokrywa las deszczowy. Główne miasteczko Datava znajduje się w północnej części wyspy nad zatoką Koko.

Na wyspy można się dostać tylko statkiem, ponieważ nie ma na nich lotniska. Przypłynąłem  łodzią pasażerską (2 godziny na oceanie).

Trzeba wiedzieć, że szukanie tutaj większych udogodnień cywilizacyjnych, dróg i temu podobnych bzdetów, to… delikatnie mówiąc nieporozumienie. Ścieżki pomiędzy wioski, pokonują cieki wodne po… kłodach.

Przejście do następnej strony: Papua Nowa Gwinea: Rabaul…

Przejście do poprzedniej strony: Tajwan Penghu…

Przejście na początek trasy: Indie Chandigarth… Bhimbetka

Rabaul, Nowa Brytania

Nowa Brytania, to największa wyspa w Archipelagu Bismarcka, oraz nazwa prowincji w Papui-Nowej Gwinei, a wszystko to na Morzu Bismarcka w południowo- zach. części Pacyfiku. Jest duża (36,5 tys.km2), górzysta i … wulkaniczna. Poprzednią stolicę Rabaul w 1994 roku zniszczył pobliski wulkan Tavurvur. Przeniesiono ją do sąsiadującej osady Kokopo. Wylądowałem na nowym lotnisku Rabaul, w którego otoczeniu nie wybudowano hoteli. W ten sposób trafiłem do luksusowego hotelu k. Kokopo, z widokiem na wulkany i dawną ogromną kalderę, która obecnie jest zatoką morską.

Nie mogłem darować sobie wycieczki do wspomnianego dymiącego wulkanu, w pobliżu którego znajdują się źródła termalne. Po drodze miałem Kokopo i Rabaul, w którym zajrzałem na niezwykłe duże targowisko. Oczywiście głównym towarem były dorodne orzechy betelowe. Kokosy i warzywa oczywiście również. Zaciekawiły mnie dania obiadowe, serwowane w postaci pękatego zawiniątka z liścia bananowca, np tutejsze kartofle z rybą itp.

Przed wybuchem wulkanu Rabaul był popularnym ośrodkiem turystycznym, ze względu na atrakcyjne miejsca do nurkowania. Późniejszy kryzys uaktywnił również gangi, zwane lokalnie łotrami (rascala), które napadają na turystów zagranicznych… Mają tutaj również festiwal z pięknymi, oryginalnymi maskami…

 Chyba dobrze zrobiłem, wybierając hotel… z ochroną i wycieczkę taksówką zorganizowaną z tegoż miejsca (!!!).

Lihir island

Lihir Island , znana też jako wyspa Niolam, jest największa w grupie wysp Lihir: długa 22 i szeroka 14,5 kilometra, a wszystko w papuaskiej prowincji Nowa Irlandia. Dostać się łatwo samolotem z Rabaul (40′).

Całość to gorąca (19-35 st.C), oblewana morzami Melanezja z dużymi opadami, i pewnie byłby to zapomniany kawałek świata gdzieś tam na oceanie, gdyby nie jedne z największych w świecie zasobów złota. Czyli można wierzyć w tradycyjne systemy wierzeń, ale i tak gospodarczym, centralnym punktem wyspy jest Kopalnia Złota Ladolam. Wyspa to kilka zachodzących na siebie wulkanów, z których wykorzystują zjawiska geotermalne do produkcji energii… Największym osiedlem jest Londolovit, w którym mieszkają pracownicy (3- tysięczna załoga, przy 18- tysięcznej populacji), a mnie spodobał się bazar.

 Miałem kłopot ze znalezieniem hotelu, na pewno jestem tu jedynym turystą i wzbudzam powszechne zainteresowanie…

Buka i Bougainville

Wyspy Buka i Bougainville, oraz naście nieco mniejszych wysepek, stanowią autonomiczną prowincję Papui-Nowej Gwinei. Wylądowałem w stolicy Buka, na wyspie o tej samej nazwie. Historycznie, nazwę nadał Francuz, potem byli  Niemcy i Australijczycy. Próbowano przez dziesięciolecia niepodległości,  ostatnio w referendum z 2019 roku- ostała się autonomia. Powodem, jak nie wiadomo o co chodzi…, w tym przypadku są bogate złoża miedzi i złota.

Zamieszkałem w centrum 9- tysięcznej Buki, w hoteliku nad brzegiem Cieśniny Buka, która oddziela obie wyspy. Kursują w poprzek liczne łodzie (za ok. 3 złote).

Niezwykłym przeżyciem był spacer wśród bardzo ciemnoskórej i przyjaznej społeczności. Prawie każdy zagadywał i usiłował poplotkować. Nie nudzę już prostym faktem… bycia w kolejnym miejscu jedynym białasem.

 Miejscowe targowisko znacznie się różniło od wcześniejszych, oryginalnością i niepowtarzalnością oferowanych: owoców, warzyw, gotowych potraw, gigantycznych orzechów betelowych, a zwłaszcza pamiątek plecionych. Może nawet dla siebie w krótkotrwałej podróży, kupiłbym… saszetkę… z włókien pandanusa (!!!, nawet po to, aby o niej opowiadać na spotkaniach…).

Tylko, powiedzcie mi,

– jak to zabrać do mini plecaka, gdy mam przed sobą kolejne półtora miesiąca podróży???

Przejście do następnej strony: P.N.G: Manus…

Przejście do poprzedniej strony: P.N.G.: Kavieng…

Przejście na początek trasy: Indie Chandigarth… Bhimbetka

Wyspa Manus

Wyspa Manus należy do Wysp Admiralicji w Papui-Nowej Gwinei, Znajduje się na Morzu Koralowym i pokrywa ją wilgotny las równikowy. Dotarłem wygodnie samolotem na wyspę Los Negros, gdyż Japończycy pozostawili na niej lotnisko Momote. Można dolecieć od Lae lub Kavieng (warto pokombinować, zaoszczędziłem dzięki temu trzy dni).

Aby jednak dotrzeć do pierwszej większej osady, czyli Lorengau- stolicy prowincji, trzeba przejechać 30 kilometrów na sąsiednią wyspę (właśnie Manus). Nie krzywdowałem sobie, gdyż na dobrej drodze miałem okazję podobną do wycieczki…

Lorengau jest małym miasteczkiem z mini portem, kilkoma sklepami, bazarem i paroma urzędami… Byłem jedną z atrakcji, dla nudzących się popołudniowych spacerowiczów, zanim wszystkich nie przegoniła ciepła ulewa pory deszczowej. Na bazarze miałem przegląd ryb rafowych i dużych krabów…

Z ciekawostek,  mają tutaj endemicznego ślimaka szmaragdowego, którego muszle są wykorzystywane do produkcji biżuterii.

Nukumanu Islands, Tasman Islands

Po powrocie z … morza, znów mam Internet, więc piszę o rzadko odwiedzanych wyspach Nukumanu. To dawniejsze Wyspy Tasmana, atol Papui Nowej Gwinei, położony w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego. Administracyjnie Nukumanu jest częścią Autonomicznego Regionu Bougainville, ale leży dość daleko od wybrzeży- najbliżej jest wyspa Nowa Irlandia.

Problemem w tym zakątku świata jest „czas istnienia nad powierzchnią oceanu”, gdyż składające się z pierścienia ponad dwudziestu wysepek na rafie otaczającej dużą lagunę, piaszczyste wyspy Nukumanu znajdują się na pasie koralowców, wznoszącym się nie więcej niż 1

jeden metr nad poziomem morza. To z kolei oznacza, ze większy przypływ, lub niewielkie podniesienie się poziomu wody, spowoduje, że mieszkańcy (ok. 700 osób) mogą tylko wskoczyć do łodzi, lub utoną.

Dopłynąłem tutaj z Buka. Ziemi rolnej lud Nukumanu ma niewiele, uprawiają taro, banany i kokosy. Miąższ kokosowy jest spożywany z surowymi rybami i małżami.

Nurkują w lagunie w poszukiwaniu bêche-de-mer. To strzykwy morskie, denne zwierzęta, które ze względu na kształt ciała nazywane są również ogórkami morskimi.

Ogórki wraz z muszlami, używanymi do wyrobu masy perłowej, stanowią podstawę gospodarki Nukumanu (eksport do Azji).

Nissan Islands, Green Islands

Wyspa Nissan, znane także jako Zielona Wyspa, lub Wyspa Sir Charlesa Hardy’ego, jest największą z Zielonych Wysp Papui-Nowej Gwinei . Grupa wysp składa się z Nissan, Pinepel, Barahun, Sirot, oraz mniejszych wysp Sau i Han. Znajduje się około 94 km na północny-zachód od wyspy Buka i 200 km na północny-zachód od kontynentalnej części wyspy Bougainville. Dzięki przyjacielskim Australijczykom wygodnie przypłynąłem katamaranem w drodze powrotnej z Nukumanu. Normalnie wyspy są dostępne przez około 4 godziny łodzią z Buka Town (pod warunkiem, że… !!!???).

Dawniej w XIX wieku, brytyjskie i amerykańskie statki wielorybnicze odwiedzały wyspę w poszukiwaniu żywności, wody i drewna. A podczas II wojny światowej, w bitwie na Zielonych Wyspach, wojska amerykańskie i nowozelandzkie odbiły kilka wysp od znacznie liczniejszych sił japońskich.

Główna wyspa Nissan ma kształt półksiężyca i otacza oszałamiającą turkusową lagunę. Ogólnie tutejsze wyspy są otoczone kwitnącymi rafami koralowymi, zarówno w lagunie, jak i na zewnątrz wysp. Namorzynowe gąszcze rozwijają się wokół wysp, tworzą raje lęgowe dla ogromnej różnorodności życia morskiego. Laguna i otaczające ją morza obfitują w różnorodne ryby, skorupiaki i głowonogi (kałamarnice i ośmiornice). Ci mieszkańcy namorzyn i mórz stanowią podstawowe pożywienie tubylców (ok. 7 tysięcy), w tym pędy namorzynów. Uprawiają rośliny ogrodowe, takie jak taro, ignam, maniok, a także banany i kokosy.

Wyspiarze żyją w harmonii ze swoim naturalnym środowiskiem i trzymają się swoich tradycyjnych wierzeń, określonych świętych tradycyjnych rytuałów. Istnieją również święte miejsca, przez które kobiety nie mogą przechodzić, w tym „Nissan Haus”, „Hausboi” lub „Garamut Haus (dom tam tamów”.

Jednak, gdy zbliżasz się do wyspy Nissan, przywitaj się z przyjaznymi delfinami, zanim zostaniesz ciepło powitany przez wyspiarzy podczas tradycyjnej ceremonii powitalnej.

Na tych wyspach jest wiele do odkrycia z ich naturalnym, nietkniętym środowiskiem, historią i reliktami z czasów II wojny światowej…

Przejście do następnej strony: P.N.G: Normanby…

Przejście do poprzedniej strony: P.N.G.: Rabaul…

Przejście na początek trasy: Indie Chandigarth… Bhimbetka

Alotau, Milne bay

Moje miejsce logistyczne do wypadów po okolicy. Tu przypływają duże wycieczkowce, jest port z promami…

D’Entrecasteaux Islands

Wyspy d’Entrecasteaux – grupa wysp położonych na Morzu Salomona niedaleko południowo-wschodniego krańca Papui Nowej Gwinei. Oddzielone są od niej 30 kilometrową Cieśniną Goschen. Wyspy należą do prowincji Milne Bay.

W skład archipelagu wchodzą trzy duże wyspy: Goodenough, Fergussona i Normanby, oraz wiele mniejszych.

Wnętrze wysp jest górzyste – najwyższy szczyt na wyspie Goodenough sięga 2536 m n.p.m. Występuje działalność wulkaniczna, w tym gorące źródła i gejzery, a wszystko w gorącym klimacie z obfitymi opadami. Uprawiają rośliny bulwiaste, oraz jeszcze niedawno koprę.

Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego żeglarza i odkrywcy Antoine’a Bruni d’Entrecasteaux (1792 r.).

Postanowiłem dotrzeć do najbliższej- Wyspy Normanby. Najpierw samochodem z Alotau 55 km do Escape i stąd godzinę łodzią przez morze.

Można dopłynąć wieczorem, gdyż tylko wtedy wracają na wyspę łodzie z mieszkańcami, którzy rankiem ruszyli na targowiska ze swoimi produktami, oraz po wyposażenie, w tym benzynę do łodzi. Hotel znalazłem tylko w Sewa Bay- Sibonai Guest House, w wiosce o tej samej nazwie, zamieszkanej (zgadnij?)

– przez 10 osób. Przyjął mnie przemiły gospodarz Waryaki Nemani, który posiada obecnie dwa miejsca noclegowe.

Piszę o tej wioseczce, gdyż jej klimatu, domów z plecionki oraz  pandanusa, atmosfery życia na wodzie i w górzystym klimacie tropikalnego lasu, spania podczas solidnej tropikalnej burzy, a potem pośród rechotu żab i odgłosów leśnych stworzeń, nie odda żadne opowiadanie…

Największą frajdę sprawił mi powrót, gdyż łódź do Escape odebrała mnie już po szóstej rano, ale dwie godziny zbieraliśmy pasażerów po całej zatoce i okolicy- miałem przegląd wiosek i osad ze zwyczajami, ruchem mini łódek…, i wszędzie było wesoło, gdyż były poranne pogaduszki i sesje foto z białasem. Wierzcie mi,

– trudno byłoby zorganizować równie atrakcyjną wycieczkę, rodem z krańca świata.

Muyua, Woodlark Island

Wyspa Woodlark , znana jej mieszkańcom po prostu jako Woodlark lub Muyua, jest główną wyspą archipelagu Wysp Woodlark , znajdujących się w prowincji Milne Bay na Morzu Salomona w Papui Nowej Gwinei. Nieliczni turyści docierają tu łodziami, lub poprzez wyspy Triobriadów. Istnieje lotnisko na Guasopa. Ja logistykę załatwiałem w Alotau (łodzie).

Nazwa pochodzi od australijskiego statku wielorybniczego Woodlark, który zawinął tu w latach trzydziestych XIX wieku. Inne statki wielorybnicze przybywały po wodę i drewno, a wyspiarze czasami służyli jako członkowie załogi (ostatni w końcy XIX wieku). Na wyspie istnieje kopalnia złota i jeszcze w II połowie XX wieku pozyskiwano tu heban. Archipelag zamieszkuje podobno ok. 6 tysięcy mieszkańców.

Misima Island, Louisjade islands

Do Luizjadów – grupy wysp położonych na Morzu Koralowym niedaleko południowo-wschodniego krańca Papui Nowej Gwinei, dotarłem z Alotau, stolicy prowincji Milne Bay.

Archipelag składa się z 10 niewielkich wysp wulkanicznych i licznych raf koralowych.

Główne wyspy Luizjadów to Tagula, Rossel i Misima. Najłatwiej było mi do tej ostatniej, można samolotem oraz łodziami. Uprawiają tutaj palmy kokosowe, tropikalne odmiany ziemniaków, a na Misimie wydobywają złoto.

Patrząc historycznie, dla Europejczyków archipelag został prawdopodobnie odkryty w roku 1606 przez Torresa- Hiszpana pływającego dla Portugalczyków, ale malajscy i chińscy żeglarze docierali tam wcześniej. Wyspy nazwał Francuz L. A. de Bougainville w roku 1768 na cześć Ludwika XV, króla Francji.

W pobliżu Luizjadów toczyła się w roku 1942 bitwa morska, stąd jest tutaj jedno z bardzo popularnych miejsc na nurkowanie wrakowe.

Przejście do następnej strony: P.N.G: Wyspy Miłości…

Przejście do poprzedniej strony: P.N.G.: Manus…

Przejście na początek trasy: Indie Chandigarth… Bhimbetka

Triobriady, Wyspy Miłości

Wyspy Trobriandzkie to archipelag koralowych atoli u wschodniego wybrzeża Papui Nowej Gwinei. Większość ludności liczącej 12 000 rdzennych mieszkańców mieszka na głównej wyspie Kiriwina , gdzie znajduje się również ich stolica Losuia. Inne główne wyspy w tej grupie to Kaileuna , Vakuta i Kitava. Jeszcze niedawno można było tutaj dolecieć mini samolotem, obecnie tylko dopłynąć promem (ok. 16 g.), lub szybką łodzią z Escape (4 g.).

Nie mogłem wcześniej zarezerwować noclegu, ale na miejscu nie było problemu. Istnieją dwa pensjonaty i ludzie też przyjmują gości do swoich skromnych domów. Na miejscu będzie wielu pomocników, którzy pomagają w organizacji pobytu. Wsie nie mają prądu, bieżącej wody, kanalizacji … opieki medycznej. Ściany domów z liści bananowca, dachy z liści pandanusa. Niektórzy posiadają agregaty prądotwórcze. Lepiej zabrać ze sobą odpowiednią ilość lokalnej gotówki (kina), gdyż nie ma jak inaczej zapłacić.

Pokochasz tutejsze dzieciaki, ale są bezczelne i dość zepsute! Przygotuj się na rozdawanie prawie wszystkiego co zabierasz na wyspę, oraz prezentów: najlepiej haczyków wędkarskich, żyłki, ubrań, okularów przeciwsłonecznych i podstawowych leków, a oni podzielą się wszystkim, co mają, i uczynią… tymczasowym członkiem własnej rodziny.

Nie dziw się ustom czerwonym od betelu, który jest masowo konsumowany z dodatkiem wapna i strąków gorczycy. Ostry, cierpki, wykręcający gębę smak … Beee!

Wyspy Miłości, Kirwina

Triobriady to jedno z najbardziej bezpruderyjnych miejsc na świecie. Nie bez przyczyny nazywa się je Wyspami Miłości. Już po przyjeździe zdumiony turysta spojrzy na dorodne wdzięki triobriadzkich nastolatek (zwłaszcza, gdy przybędzie np. większy prom lub statek wycieczkowy).

Tradycyjna sukienka kobiet z Trobriandów, która ledwie zakrywa pośladki, ma podkreślać urodę jej właścicielki. Mówi się o nich, że już jako nastolatki testują rówieśników w alkowie. Podobno seks przedmałżeński jest nieskrępowany, a nocą latają… czarownice.

Sto lat temu na archipelagu badania prowadził nasz rodak, Bronisław Malinowski- autor „Życia seksualnego dzikich” i „Argonautów zachodniego Pacyfiku”. To przez niego do Trobriandów przylgnęła nazwa Wysp Miłości. Pokazano mi tablicę pamiątkową.

Trzeba wiedzieć także, że nie należy spoufalać się z tutejszymi paniami. Są to „Wyspy miłości”,

– ale tylko, jeśli jesteś miejscowym!

Osoby z zewnątrz są tolerowane, pod warunkiem, że za to zapłacą i dostosują się do lokalnych zwyczajów i kultury.

Jak to śpiewają Warszawiacy, „z szaconkiem, bo się może skończyć źle…”

Przejście do następnej strony: Wyspy Salomona…

Przejście do poprzedniej strony: P.N.G.: Normanby…

Przejście na początek trasy: Indie Chandigarth… Bhimbetka